• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Stanisławski Jan (1860–1907) (malarz)

Pejzaż z okolic Tenczyna (Planty)

  • obraz
Pejzaż z okolic Tenczyna (Planty)
781
158
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Młoda Polska
  • pejzaż
  • planty
  • Tenczyn (wieś)
  • drzewa (rośliny) > drzewa owocowe

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/467
  • Autor/WytwórcaStanisławski Jan (1860–1907) (malarz)
  • TytułPejzaż z okolic Tenczyna (Planty)
  • NazwaPejzaż
  • Miejsce powstaniaKraków (województwo małopolskie)
  • Czas powstania1905
  • Technikatechnika olejna
  • Materiałtektura
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 17 cm (wysokość)
      • 23 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Znak odręczny:
    • częściowo nieczytelny:
    • Ru… pod Tenczynem | 1905
    • ; nieznany
    • 2. Nalepka/naklejka:
    • 1908 | 281
    • ; nieznany
    • 3. Nalepka/naklejka:
    • Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie | 1907 | nr 113 | Autor Stanisławski Jan | Adres + | Dzieło "Planty" | Rodzaj ol.
    • ; Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych Kraków
    • 4. Sygnatura:
    • JAN STANISŁAWSKI
    • ; Stanisławski Jan (1860–1907)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Na przedplanie korona kwitnącego drzewa owocowego (wiśni). Od lewej płaszczyznę kompozycji wypełnia ciemna zgaszona zieleń, dopełniona po prawej, przy bocznej krawędzi płaszczyznę szarawego brązu. Horyzont na 4/5 wysokości obrazu, na linii horyzontu pojedyncze drzewa. Niebo blado-niebieskie, drobne, ciemniejące i białawe obłoczki.

Jan Stanisławski to reprezentant symbolizmu w polskim malarstwie pejzażowym. Kształcił się artystycznie w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona. Naukę kontynuował w latach 1884–1885 w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u Władysława Łuszczkiewicza. Umiejętności warsztatowe doskonalił w paryskiej pracowni Charles’a Émile’a Auguste’a Duranda (1885–1888). W Paryżu przebywał do 1895 roku, a inspiracje do swoich prac czerpał przede wszystkim z impresjonizmu.

W 1897 roku wraz z Jackiem Malczewskim został powołany na stanowisko profesora zreformowanej dwa lata wcześniej Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie prowadził klasę pejzażu. Zainicjował zwyczaj wycieczek, a później dłuższych wyjazdów plenerowych w okolice Krakowa i Zakopanego. Uczył bliskiej relacji z naturą, którą łączył z rozważaniami metafizycznymi, ponieważ właśnie w niej upatrywał esencji bytu.

  W 1901 roku nastąpiła ważna przemiana stylistyczna w twórczości artysty, związana z symboliczną fazą w malarstwie. Stanisławski często powtarzał motyw kwitnących wiosennych sadów i parków, co obrazowało biologiczną witalność natury i zachwyt istnieniem. Ozdobny charakter miały drzewa w wielu ujęciach krakowskich plant (Planty w Krakowie na wiosnę, 1903). Pejzaż ze szczecińskiej kolekcji prezentuje fragment tytułowych plant, czyli nasad drzewnych, a nie konkretny park o nazwie Planty w Krakowie – jest jednym z przykładów prac z tego okresu. Ukazuje pojedyncze, rozkwitające drzewo wiśni, które przedstawione jest na tle zielonego wzgórza. Warto zwrócić uwagę na sposób malowania, charakterystyczny dla twórczości plenerowej – dynamiczna kompozycja została utrwalona za pomocą niedokładnego nakładania farby na karton (widoczne zwłaszcza przy konarach drzewa). Typowy dla tego okresu jest także mały format obrazu – artysta malował głównie na tekturze (jak w tym wypadku) i na deseczkach.

Beata Małgorzata Wolska

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie, ul. Wały Chrobrego 3, Szczecin