• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Makarewicz Stefan Maciej (1912–2009) (malarz)

Św. Andrzej Świerard pustelnik nad jeziorem w Tropiku

  • obraz
Św. Andrzej Świerard pustelnik nad jeziorem w Tropiku
622
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • krzyże
  • jaskinia
  • Dunajec (rzeka)
  • Iroszkoci
  • chrystianizacja
  • Zawrót
  • Tropie (wieś)
  • święty Świerard (X/XI w.)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/199
  • Autor/WytwórcaMakarewicz Stefan Maciej (1912–2009) (malarz)
  • TytułŚw. Andrzej Świerard pustelnik nad jeziorem w Tropiku
  • NazwaScena religijna
  • Miejsce powstaniaKraków (województwo małopolskie)
  • Czas powstaniaokoło 1984
  • Technikatechnika olejna
  • Materiałaluminium; blacha
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 72 cm (wysokość)
      • 57 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • dedykacja:
    • PRZEWIELEBNEMU | KSIĘDZU PRAŁATOWI | JERZEMU BRYLE | Z SERDECZNYM | PODZIĘKOWANIEM | ZA DOZNANĄ ŻYCZLIWOŚĆ | I DUSZPASTERSKĄ OPIEKĘ | MACIEJ I ALEKSANDRA | MAKAREWICZOWIE | 15. XI. 1984
    • ; Makarewicz Stefan Maciej (1912–2009)
    • 2. Sygnatura:
    • Maciej Makarewicz
    • ; Makarewicz Stefan Maciej (1912–2009)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

W centrum kompozycji brązowy pagórek przecięty od prawej strony, tworząc jaskinię. W ciemnym wgłębieniu jaskini mała klęcząca postać z aureolą wokół głowy i rękoma wyciągniętymi do jasnego krzyża. Poniżej zieleń łąki ujętej z góry z wstążką strumyka po prawej, ścianą przeciwległego wzniesienia, na którym rosną drzewa (las). Na przedplanie brązowy łuk wklęsłości między wzniesieniami, po lewej grupa stylizowanych drzew. Niebo zielone, farba położona laserunkowo, prześwituje srebrzystość metalu. Całość stylizowana na wzór późnogotyckiego pejzażu. 

Ojciec Stefana Macieja Makarewicza, Juliusz, był artystą specjalizującym się w malarstwie ściennym. Pozostawił po sobie liczne autorskie polichromie, między innymi w cerkwi greckokatolickiej w Stanisławowie oraz kościołach rzymskokatolickich w Rzeszowie-Słocinie, Mszanie Dolnej, Piotrkowie Trybunalskim, Brześciu Kujawskim, Chorzowie Starym i Sulisławicach. Jednocześnie ceniono jego umiejętności restauratorskie, zlecając prace nad malowidłami średniowiecznymi, w tym bizantyjskimi. To właśnie on był zaangażowany w konserwację trzech zespołów ruskich dekoracji: w kaplicy Św. Krzyża przy katedrze wawelskiej, Św. Trójcy na zamku lubelskim oraz w prezbiterium katedry sandomierskiej. Starszy syn Juliusza Makarewicza, Jerzy, został malarzem, młodszy, Stefan Maciej, studiował w krakowskiej akademii w latach 1931–1937, rok później obronił dyplom. W 1946 roku rozpoczął pracę pedagogiczną na macierzystej uczelni, początkowo w roli asystenta Zbigniewa Pronaszki. W tym czasie wykonał projekt plakatu słynnej Wystawy Sztuki Nowoczesnej (1948), w którym zawarł surrealizujące, abstrakcyjne elementy charakterystyczne dla wielu późniejszych działań z zakresu grafiki użytkowej i warsztatowej. Kontynuując tradycje rodzinne, już w czasie okupacji hitlerowskiej wykonał polichromie i witraże w podkrakowskich Zielonkach. O tym, że dziedzina ta stała się najważniejszym medium wypowiedzi twórczej, świadczy ponad setka dekoratorskich i konserwatorskich zleceń ze strony Kościoła, między innymi w Białej, Czeladzi, Kacwinie, Makowie Podhalańskim, Opocznie, Poczesnej, Rodakach, Skawinie, Wojniczu. Malowany na blasze obraz ze zbiorów szczecińskich łączy inspirację sztuką bizantyjską z surrealizmem i abstrakcją organiczną. Scena ze świętym pustelnikiem z Tropia koło Czchowa, wykorzystująca złocistość metalowego podłoża, stanowiła zapewne sentymentalny powrót do czternastowiecznych malowideł w czchowskim kościele parafialnym, odsłoniętych przez ojca w 1913 roku.

Szymon Piotr Kubiak

magazyn