• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Filipkiewicz Stefan (1879–1944) (malarz)

Plaża; Cisza nad morzem

  • obraz
Plaża; Cisza nad morzem
726
150
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Jastrzębia Góra
  • łodzie > łodzie rybackie
  • plaża
  • Bałtyk, morze (Europa)
  • pejzaż morski

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/SE-M/139
  • Autor/WytwórcaFilipkiewicz Stefan (1879–1944) (malarz)
  • TytułPlaża; Cisza nad morzem
  • NazwaPejzaż morski
  • Miejsce powstaniaJastrzębia Góra (Polska)
  • Czas powstania1935
  • Technikatechnika olejna
  • Materiałpłótno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 60 cm (wysokość)
      • 80 cm (szerokość)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Nalepka/naklejka:
    • WYSTAWA ZBIOROWA STEFANA FILIPKIEWICZA 
    • ; nieznany
    • 2. Nalepka/naklejka:
    • TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUK PIĘKNYCH | POZNAŃ, PLAC WOLNOŚCI 18 | 496 | Stefan Filipkiewicz | Cisza nad morzem
    • ; Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych Poznań
    • 3. Sygnatura:
    • Stefan Filipkiewicz | 1935
    • ; Filipkiewicz Stefan (1879–1944)
  • Sposób nabyciazakup
  • Odpowiedzialny działDział Sztuki Europejskiej 1800–1945
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Widok na morze znad wysokiego brzegu. Linia plaży biegnie ukosem od lewego narożnika i zamyka się stromizną brzegu pokrywającą się prawie z linią horyzontu, na 2/3 wysokości obrazu. Obraz utrzymany w dość jasnej, chłodnej, spokojnej tonacji. Jasnozielone morze, jasny piasek plaży, nasycona zieleń roślinności nadbrzeżnej. Na niebie białawe obłoki.

Nauczycielami Stefana Filipkiewicza byli Józef Mehoffer, Józef Pankiewicz i Leon Wyczółkowski, ale największy wpływ na młodego artystę wywarł Jan Stanisławski. Gdy w 1897 roku objął katedrę malarstwa pejzażowego w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, uczelnia przechodziła gruntowne reformy w duchu modernizmu, zainicjowane przez jej nowego dyrektora Juliana Fałata. Początek ośmioletnich studiów Filipkiewicza zbiegł się z uzyskaniem przez placówkę statusu akademii oraz przełomem symbolistycznym w twórczości Stanisławskiego. Mistrz należał do najbardziej lubianych i wpływowych pedagogów, przyciągając do swojej pracowni ponad 60 wychowanków i wychowanek (tych ostatnich w ramach Szkoły Malarstwa i Rysunku dla Kobiet Toli Certowiczówny). Pejzaż w jego ujęciu, pozbawiony sztafażu i jakichkolwiek literackich aluzji, był krajobrazem czystym, a od początku XX wieku, poprzez syntezę obserwowanych motywów, zarazem metafizycznym. Studiowanie natury w plenerze, tak jak robili to barbizończycy i impresjoniści, zrewolucjonizowało polskie nauczanie artystyczne i zdefiniowało kształt rodzimego malarstwa pejzażowego na kilka dziesięcioleci. Studenckie wycieczki organizowane przez Stanisławskiego do krakowskiego Ogrodu Botanicznego i Parku Jordana, do Tyńca i Zakopanego, uwrażliwiły adeptów na piękno Małopolski i Podhala. Toteż pochodzący z Tarnowa Filipkiewicz upewnił się w atrakcyjności górskich tematów, którymi debiutował już w 1899 roku w salach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, i którymi zasilał liczne wystawy (m.in. w Berlinie, Monachium, Wiedniu, Londynie, Wenecji) w trakcie nauki. W 1913 sam został wykładowcą Szkoły Przemysłowej w Krakowie, a w 1930 – swojej Alma Mater. W tym też czasie pojawił się w jego sztuce pejzaż bałtycki, którego studiowanie, uwiecznianie i popularyzacja wynikały z wewnętrznej potrzeby obywateli II Rzeczpospolitej, ale i propagandy państwa morskiego, organizującego oficjalne plenery, wystawy oraz „morskie” instytucje.

Szymon Piotr Kubiak

magazyn