- Czcionka:
- Kontrast:
Kosz do przenoszenia ryb o kształcie ściętego stożka z tylną ścianką prostą. Wykonany z dartych korzeni sosny techniką żeberkowo-krzyżową – sztywnych szkielet z tzw. żeberek jest gęsto opleciony giętkimi wiciami „osnowy”. Podstawa kosza wycięta z jednego kawałka drewna o grubości ok. 2 cm, półokrągła. Wzdłuż jej krawędzi biegnie szereg otworów, w które wchodzą żeberka. Ich wystające końce tworzą rodzaj krótkich nóżek. Dłuższe krawędzie tylnej ścianki stanowi wygięta w pałąk, wystająca poza górną krawędź kosza okorowana gałąź (uchwyt). Mocowana jest do podstawy za pomocą gwoździ.
Do transportu świeżych ryb w wodzie używano sadzy, czyli zamykanych koszy wiklinowych lub skrzyń różnej wielkości i kształtów z otworkami w ściankach, które zapewniały przepływ wody. Na lądzie przenoszono ryby w workach, torbach z łyka i czerpakach. Najbardziej jednak charakterystycznym sprzętem służącym do transportu lądowego, jak również do przechowywania ryb, były specjalne kosze: napleczna karżyna, występująca też pod nazwami karznia i leszka oraz ręczna kipa. Ich wyrobem trudniły się często osoby starsze, dysponujące czasem potrzebnym do zgromadzenia i przygotowania surowca do wyplatania. W kulturze rybackiej Pomorza kosze były w powszechnym użyciu. Charakterystyczny dla tego regionu był widok kobiet wędrujących na targ do odległych wsi i miasteczek z koszami pełnymi ryb. Dział Etnografii Pomorza Muzeum Narodowego w Szczecinie ma w swojej kolekcji jedenaście koszy przeznaczonych do przechowywania i przenoszenia ryb. Prezentowany egzemplarz wykonany został z dartych korzeni sosny powszechną w Europie techniką żeberkowo-krzyżową, polegającą na ciasnym oplataniu sztywnego szkieletu, tzw. żeberek, giętkimi wiciami. Do tylnej, prostej powierzchni kosza pierwotnie przymocowane były szelki, dzięki którym można było wygodnie nieść go na plecach. Kosz pochodzi z miejscowości Kopice w gm. Stepnica, z około 1900 roku.
Agnieszka Słowińska
