• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

półkosek

  • półkosek
 półkosek
208
0
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • żniwa
  • sianokosy
  • rolnictwo
  • dawne narzędzia rolnicze

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/E/2232
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • Nazwa półkosek
  • Miejsce powstaniaPrzytór, część miasta Świnoujście (województwo zachodniopomorskie); Cesarstwo Niemieckie, państwo historyczne (Europa)
  • Czas powstania1880 - 1910
  • Technikatechniki kowalskie
  • Materiałżelazo; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 28.5 cm (wysokość)
      • 32.5 cm (szerokość)
  • Sposób nabyciadarowizna
  • Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Półkosek składający się z żelaznego ostrza i drewnianego uchwytu  kształtem podobny jest do małej kosy. Żelazne, wydłużone ostrze zwężające się ku końcowi tworzy szpiczaste zakończenie, które osadzone jest na żelaznym, wygiętym skośnie kosisku przymocowanym za pomocą dwóch nitów do drewnianej, toczonej rękojeści, zakończonej bolcem.

Półkosek to narzędzie rolnicze służące do ścinania zbóż i traw, często charakteryzowane jako forma pośrednia pomiędzy sierpem a kosą. Na terenach Polski był w zasadzie nieznany. Używany był częściej w północnych Niemczech, Francji, Belgii, Niderlandach, a także na Litwie i Łotwie.

Początkowo, podobnie jak kosa służył do ścinania traw, czyli sianokosów. Dopiero w okresie późniejszym, w wiekach XVIII i XIX zaczęto używać go jako narzędzia żniwnego. Okres stosowania półkosków do zbioru zbóż nie był na Pomorzu szczególnie długi, gdyż już pod koniec XIX wieku zaczęto do prac polowych używać maszyn rolniczych takich jak kosiarki, a następnie snopowiązałki. Od tego czasu narzędzia takie jak półkosek i sierp, a następnie kosa zaczęły pełnić w gospodarstwach rolnych funkcje pomocnicze, takie jak ścięcie niewielkiej ilości trawy dla drobiu lub wycięcie chwastów wzdłuż płotu.

Prezentowany egzemplarz trafił do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie na początku lat 70. XX w. Podarowany prawdopodobnie z powodu braku zastosowania w gospodarstwie domowym mieszkańców Przytoru, który od 1960 roku znajdował się już w granicach miasta Świnoujście.

Iwona Karwowska

magazyn