• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
wykonawca indywidualny - pyrzyczanie

Podwiązka

  • strój ludowy
Podwiązka
664
137
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • haft
  • strój przycki
  • strój ludowy

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/E/824
  • Autor/Wytwórcawykonawca indywidualny - pyrzyczanie
  • NazwaPodwiązka
  • Miejsce powstaniapow. pyrzycki, woj. zachodniopomorskie
  • Czas powstaniapołowa XIX wieku
  • Technikawyrób domowy, krawiecka
  • Materiałhaft płaski kładziony; płótno lniane; wstążka jedwabna; aksamit
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 8 cm (wysokość)
      • 27.5 cm (szerokość)
  • Sposób nabyciazbiory Landesmuseum Stettin
  • Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Wycięta z aksamitu w kształcie elipsy z zielonego aksamitu, od spodu podbita białym lnianym płótnem. Zdobiona na całej powierzchni haftem płaskim kładzionym o motywach kwiatowych w kolorach niebieskim, fioletowym i złotym ( ciemnożółtym). Obszyta wokół jedwabna wstążką, pierwotnie w intensywnym kolorze fioletowym. Zachowała się , przymocowana na środku podwiązki, kokarda z jedwabnej, fioletowej wstążki z kwiatowym wzorem w kolorze żółtym oraz troczki do wiązania z jedwabnej wstążki w kolorze złotym/ ciemnożółtym.

Podwiązka to nietypowy element ubioru ludowego, zwłaszcza gdy jest widoczny. Na podstawie ikonografii z 1. połowy XIX wieku, głównie obrazom, szkicom i rysunkom Augusta Ludwiga Mosta (1807–1883) można zaobserwować, że w tym czasie pyrzyczanki nie eksponowały, prawdopodobnie już wówczas używanych podwiązek. Spódnice o długości do połowy łydek i równe długości fartuchów niczego nie odsłaniały. Z czasem strój jednak zaczął się zmieniać i w latach sześćdziesiątych–osiemdziesiątych XIX wieku osiągnął apogeum bogactwa i barwności. Spódnice stały się niezwykle obfite i zarazem krótkie, sięgając do kolan, co powodowało ukazanie podwiązek, podtrzymujących bogato haftowane, długie skarpety. Podwiązki wykonywano z aksamitu i od spodu, dla usztywnienia, podbijano lnianym, białym płótnem. Zachowana w zbiorach muzealnych podwiązka jest wykonana z zielonego aksamitu i dookoła została obszyta jedwabną wstążką, pierwotnie w kolorze intensywnie fioletowym. Różnokolorowy haft o motywach kwiatowych zajmuje całą jej powierzchnię. Zachowała się umieszczana na środku podwiązki kokarda z jedwabnej wstążki, z florystycznym ornamentem w kolorze żółtym oraz troczki do zawiązywania podwiązki w kolorze ciemnożółtym (złotym). Wielość kolorów stosowanych w stroju pyrzyckim, nawet w tak drobnym elemencie jak podwiązka, może wydawać się krzykliwa i mało gustowna, jednak współgrają one wszystkie tworząc wielobarwną całość.

Iwona Karwowska

magazyn