• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Kószka (ul kopulasty)

  • ul
Kószka (ul kopulasty)
239
47
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • miód
  • pszczoły
  • pszczelarstwo
  • hodowla pszczół
  • plecionkarstwo (rzemiosło)
  • kolonizacja olęderska (1527-1864)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/E/2728/2
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaKószka (ul kopulasty)
  • Miejsce powstaniaDusin (województwo zachodniopomorskie)
  • Czas powstania1890 - 1910
  • Technikatechnika spiralna
  • Materiałsłoma; materiał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno; łyko
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 35 cm (wysokość)
      • 41 cm (średnica)
  • Sposób nabyciadar
  • Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Kószka o kształcie ściętego stożka, wykonana techniką spiralną z solidnych warkoczy słomianych o grubości ok. 4 cm. Pośrodku stożkowatego szczytu okrągły otwór. U dołu w ściance bocznej wycięty wąski, prostokątny otwór. We wnętrzu kószki umieszczone dwie krzyżujące się listewki, których końce przechodzą na wylot przez ściany boczne. Listewki były oparciem dla plastrów miodu. Brak dna stanowi cechę typową tego typu uli, które stawiano bezpośrednio na podłożu.

Pszczelarstwo jest rzemiosłem zajmującym się hodowlą pszczół i pozyskiwaniem cennego, ze względu na walory smakowe i właściwości odżywcze, produktu spożywczego jakim jest miód.

Poprzednikami pszczelarzy byli bartnicy, którzy zakładali w lasach barcie, czyli specjalnie wydrążone w pniach drzew komory dla pszczół. Z czasem zaczęto wycinać fragmenty pni z barciami i stawiać je w pobliżu gospodarstw. Nazywano je kłodami. Początkowo ustawiano je w pozycji stojącej (kłody-stojaki), później także w pozycji poziomej (kłody-leżaki).

Na Pomorzu wraz z osadnikami niderlandzkimi na przełomie XVII i XVIII w. pojawiły się również kószki, czyli ule o różnych rozmiarach i kształtach plecione ze słomianych warkoczy. Szybko zaczęły być używane powszechnie.

Typową cechą kószek był brak podstawy – ich zamknięcie od spodu stanowiło podłoże, na którym je stawiano. W bocznej ściance kószki wycinano otwór, przez który pszczoły wlatywały do środka. W prezentowanym egzemplarzu z około 1900 roku zachowały też się szczebelki, które stanowiły oparcie dla plastrów miodu. Jest jednym z kilkunastu słomianych uli w zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie.

Agnieszka Słowińska


magazyn