• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
Autor nieznany

Kószka (ul kopulasty)

  • ul
Kószka (ul kopulasty)
239
48
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • hodowla pszczół
  • pszczoły
  • pszczelarstwo
  • miód
  • plecionkarstwo (rzemiosło)

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/E/1821
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaKószka (ul kopulasty)
  • Miejsce powstaniaDargobądz
  • Czas powstania1965
  • Technikatechnika spiralna
  • Materiałsłoma; wiklina
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 25.5 cm (wysokość)
      • 45.9 cm (średnica)
  • Sposób nabyciadar
  • Odpowiedzialny działDział Etnografii Pomorza
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Duża, krępy ul bez dna o asymetrycznej dwustożkowej formie, wykonany techniką spiralną z warkoczy słomianych, zespojonych prawdopodobnie wiklinowymi paskami. Ścianki kószki nieznacznie rozszerzają się ku górze, najszersza część ula znajduje się na ok. 2/3 jego wysokości, skąd przechodzi w wypukłą kopułę, lekko spłaszczoną na szczycie, z okrągłym otworem pośrodku.

Kószki to słomiane ule, które zaczęto wytwarzać na przełomie XVII i XVIII w. Mają różne kształty, często przypominające dzwon, walec, czy kopułę, a także różne rozmiary. Na Pomorzu pojawiły się wraz z osadnikami niderlandzkimi i były używane powszechnie.

Wyplecenie kószki wymagało pewnych umiejętności i precyzji. Musiała być solidna i odporna na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Charakterystyczną cechą słomianych uli był brak dna - ich podstawę stanowiło podłoże, na którym je stawiano.

Współcześnie w pasiekach, gdzie miód produkuje się na dużą skalę, najczęściej stosuje się różne typy uli korpusowych, których budowa stwarza pszczołom optymalne warunki do bytowania. Ich zaletą jest też to, że są łatwo rozbieralne, co ułatwia pszczelarzom prace. Słomiane kószki nie mogą z nimi konkurować, ale w dobie mody na powracanie do tradycyjnych sposobów wytwarzania żywności znajdują zastosowanie w pasiekach ekologicznych i amatorskim chowie pszczół.

Prezentowana kószka, o dość rzadko spotykanej, przysadzistej formie, jest jednym z kilkunastu słomianych uli znajdujących się w zbiorach etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie, któremu podarowana została w roku 1970.

Agnieszka Słowińska

magazyn