• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (garncarz)

Naczynie typu A (Łosiński, Rogosz)

  • wyposażenie kuchenne, naczynie
Naczynie typu A (Łosiński, Rogosz)
1364
201
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • osada
  • garncarstwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/9708/3
  • Autor/Wytwórcanieznany (garncarz)
  • NazwaNaczynie typu A (Łosiński, Rogosz)
  • Czas powstania551 - 700
  • Technikaformowanie, lepienie ręczne, technika wałeczkowa
  • Materiałceramika
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 20.5 cm (wysokość)
      • 22.6 cm (szerokość)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieDziedzice (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciabadania terenowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Garnek o jajowatym kształcie z wychylonym na zewnątrz wylewem, umocowanym na krótkiej szyjce. Największa wydętość brzuśca wypada w 2/3 wysokości garnka. W części przydennej od strony wewnętrznej zachowały się ślady produkcyjne w postaci pojedynczych dołków palcowych powstałych w wyniku formowania ścianek. Powierzchnia garnka jest nierówna i szorstka w dotyku, bez zdobień. Naczynie wylepiono ręcznie bez użycia koła garncarskiego, najprawdopodobniej z szerokich taśm odpowiednio przygotowanej gliny, wzbogaconej między innymi domieszką schudzającą średnioziarnistego piasku i granitu. 

Osada w Dziedzicach to jedno z najstarszych słowiańskich osiedli na Pomorzu z 2. połowy VI – VII wieku. W trakcie prac wykopaliskowych odsłonięto liczne pozostałości materialne świadczących o codziennym życiu mieszkańców. Były to obiekty o charakterze mieszkalnym częściowo zagłębione w ziemię, określane jako półziemianki, a także paleniska i jamy pełniące funkcję podręcznych magazynów lub śmietnisk. W jednej z półziemianek odkryto potłuczony garnek jajowatego kształtu, z charakterystycznie wychyloną na zewnątrz krawędzią wylewu przechodzącego w krótką szyjkę, a następnie w brzusiec. W części przydennej, od strony wewnętrznej, zachowały się ślady formowania ścianek w postaci dołków wykonanych palcami. Powierzchnia zewnętrzna garnka jest nierówna i szorstka, niezdobiona. Naczynie w całości wylepiono bez użycia koła garncarskiego, najprawdopodobniej z szerokich taśm uformowanych z gliny wzbogaconej między innymi o domieszkę piasku i granitu. Wypalono go w ognisku w temperaturze około 700–800°C. Proces przygotowania naczyń glinianych do wypału rozpoczynał się od wysuszenia na wolnym powietrzu lub poprzez ogrzewanie przy ogniu. W ten sposób usuwano nadmiar wody, która mogłaby spowodować pękanie lub deformację podczas wypału właściwego. Wysuszone naczynia umieszczano w ognisku, którego temperaturę regulowano odpowiednią ilością i rodzajem drewna. Zbyt szybki, niekontrolowany wzrost temperatury mógł powodować pękanie ścianek. W temperaturze ok. 600¬–7000C zachodziła nieodwracalna zmiana polegająca na przekształcaniu gliny w trwałe tworzywo ceramiczne.

Grzegorz Durdyń

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin