• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik)

Dirhem

  • środek wymiany, moneta, moneta arabska
Dirhem
1505
246
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • ozdoby
  • złotnictwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22215/13
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik)
  • NazwaDirhem
  • Miejsce powstaniaBasra (Irak)
  • Czas powstania754 - 775
  • Technikabicie
  • Materiałsrebro
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 0.08 cm (wysokość)
      • 2.5 cm (średnica)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieKurowo (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Moneta ma okrągły, regularny kształt. Wybito ją ze srebrnej blachy. Na awersie monety w centralnym polu znajduje się tzw. szahada - czyli muzułmańskie wyznanie wiary. W drugiej legendzie obwiedzionej wokół pierwszej można odczytać nazwę mennicy (al-Basra) oraz datę wybicia monety (762 r.). Po zewnętrznej stronie legendy znajduje się otok, składający się z podwójnej linii drobnych punkcików (perełek) oraz pięciu symetrycznie rozmieszczonych nad nimi kółeczek. Na rewersie w polu widoczny jest kilkuwierszowy napis zawierający treść religijną oraz poniżej imię kalifa (Abu Dżafar al-Mansur), panującego w momencie wybicia monety. Wokół napisów zawartych w polu biegnie napis zawierający cytat z Koranu. Obydwie legendy oddziela otok w postaci drobnych punkcików (perełek).

W kolekcji Muzeum Narodowego w Szczecinie znajduje się unikatowy skarb srebrnych ozdób oraz monet, odkryty przypadkowo w 1859 roku podczas prac rolnych. Skarb umieszczony był w niewielkim glinianym naczyniu. Do ziemi trafił najwcześniej po 991 roku. W jego skład wchodziło blisko 60 gramów srebra, głównie monet arabskich, niemieckich oraz jedna duńska. W trakcie drugiej wojnie światowej część tego zbioru zaginęła. Do dziś zachowało się tylko pięć z 29 monet znajdujących się w skarbie. Cztery z nich to monety arabskie związane z dynastią Abbasydów, jedna to okaz monety perskiej z dynastii Sassanidów. Na ziemie nadbałtyckie zajmowane we wczesnym średniowieczu przez plemiona zachodniosłowiańskie monety arabskie trafiały gównie za sprawą kupców utrzymujących dalekosiężne kontakty handlowe z państwami kalifatu Bliskiego Wschodu od VIII/IX stulecia. Były środkiem płatniczym, a najważniejszą rolę odgrywała ich waga oraz rodzaj kruszcu. Moneta z Kurowa ma średnicę 2,5 cm. Wybito ją ze srebrnej blaszki o wadze 2,7 g. w mennicy Al-Basra na terenie dzisiejszego Iraku między 754 a 775 rokiem, w czasach panowania kalifa al-Mansura (ur. około 712 r.) z rodu Abbasydów.

Grzegorz Durdyń

magazyn