• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
Autor nieznany

Pałka ciesielska

  • narzędzie ciesielskie, pałka ciesielska
Pałka ciesielska
1433
206
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • Podzamcze (stanowisko archeologiczne, województwo zachodniopomorskie, Szczecin)
  • ciesielstwo
  • stolarstwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/21479
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany
  • NazwaPałka ciesielska
  • Czas powstania1101 - 1200
  • Technikaciosanie, struganie
  • Materiałmateriał organiczny > materiał pochodzenia roślinnego > drewno
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 35.2 cm (wysokość)
      • 8 cm (szerokość)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieSzczecin (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Przedmiot składa się z owalnego trzonka oraz elementu pracującego. Środkowa część zwana potocznie pobijakiem jest mocno wyeksploatowana z obustronnym łukowatym wgłębieniem. Na powierzchni zabytku możemy zaobserwować kilka interesujących śladów powstałych podczas jego produkcji. Są to między innymi podłużne ślady precyzyjnego strugania wykonane za pomocą ostrego noża, jak również lekkie wgłębienia świadczące o użyciu żelaznego ciosła. 

Pałkę ciesielską odkryto podczas badań wykopaliskowych w 1992 roku na szczecińskim Podzamczu, w obrębie kwartału pomiędzy ulicami Panieńską, Rybaki, Środową i Rynkiem Warzywnym. Spoczywała w warstwie kulturowej datowanej na XII wiek. Tak zwane pałki ciesielskie, drewniane narzędzia wycinane z jednego kawałka drewna, z wyraźnie wyodrębnionym trzonkiem, miały szerokie zastosowanie. Posługiwano się nimi przy budowie domostw, łodzi, pomostów i umocnień obronnych. Za ich pomocą możliwe było wbijanie drewnianych pali, kołków oraz różnej wielkości klinów służących to darcia pnia drzewa na mniejsze części, tzw. dranice, które wykorzystywane były do budowy nawierzchni ulic i innych obiektów drewnianych. Mogły być również wykorzystywane do pobijania innych narzędzi – dłut, przecinaków, rylców. W zależności od rodzaju wykonywanych prac używano pałek ciesielskich różnej wielkości, najczęściej z twardego, odpornego na uszkodzenia drewna dębowego lub jesionowego. Znaleziona w Szczecinie pałka ciesielska ma owalny w przekroju trzonek oraz pobijak – część „pracującą”. Na powierzchni wciąż widoczne są podłużne ślady precyzyjnego strugania wykonane najpewniej ostrym nożem, a także niewielkie, także podłużne wgłębienia, świadczące o użyciu żelaznej ciosły.

Grzegorz Durdyń

magazyn