• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (bursztynnik) - Słowianie

Zawieszka krzyżykowata

  • biżuteria, zawieszka, przedmiot kultowy
Zawieszka krzyżykowata
1584
228
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • grody
  • chrystianizacja > chrystianizacja Pomorza
  • religia (wierzenia) > chrześcijaństwo
  • symbole

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/19629/3
  • Autor/Wytwórcanieznany (bursztynnik) - Słowianie
  • NazwaZawieszka krzyżykowata
  • Czas powstania1101 - 1300
  • Technikacięcie, wiercenie, gładzenie, rzeźbienie
  • Materiałbursztyn
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 3 cm (wysokość)
      • 2.1 cm (szerokość)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieKamień Pomorski (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciabadania terenowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Zawieszka bursztynowa w kształcie krzyżyka nieznacznie nieforemnego w kolorze mlecznopomarańczowym, miejscami przejrzystym. Ramiona pionowe rozszerzają się na zewnątrz, górna część jest delikatnie dłuższa od dolnej i ma przewiercony z jednej strony, stożkowaty kanalik, wysokość zawieszki wynosi 3 cm. Ramiona są stosunkowo proste i dość szerokie, umiejscowione nierówno, szerokość zawieszki wynosi 2,1 cm. Na powierzchni widać ślady obróbki

Zawieszka bursztynowa odkryta podczas badań wykopaliskowych w 1965 lub 1966 roku na Starym Mieście w okolicy ratusza w Kamieniu Pomorskim.

Zawieszka krzyżykowata, częściej określana po prostu jako krzyżyk, jest wykonana z bursztynu bałtyckiego, tzw. sukcynitu. Ramiona krzyżyka są na końcach nieznacznie rozszerzone. Otwór do sznureczka lub rzemyka nawiercany był z obu stron. Na powierzchni widoczne są ślady obróbki prostym narzędziem, najpewniej nożem.

Zawieszki w kształcie krzyżyków we wczesnym średniowieczu wykonywano ze stopów metali kolorowych oraz bursztynu. Na Pomorzu krzyżyki bursztynowe występują w obrębie ośrodków o charakterze wczesnomiejskim, które w 1. połowie XII wieku zostały schrystianizowane. Różnorodność i prostota wykonania sugerują, że wytwarzane były na własny użytek, najpewniej w celu manifestacji wiary chrześcijańskiej wprowadzonej na Pomorze z inicjatywy Bolesława Krzywoustego przez św. Ottona z Bambergu.

Innymi symbolami chrześcijaństwa, które pojawiły się na ziemiach zachodniopomorskich w XII–XIII wieku były także rozmaite ozdoby z symbolem krzyża. Z badań wykopaliskowych w Wolinie znane są zawieszka i zapinki zdobione równoramiennym krzyżem tzw. skandynawskim. Liczniejszą grupę stanowią pierścionki z metalowego drutu lub taśmy z tarczką, na której widnieje krzyż. Wyjątkowym znaleziskiem jest bursztynowy pierścionek z wizerunkiem krzyża odkryty podczas badań archeologicznych w obrębie szczecińskiej dzielnicy nadodrzańskiej.

Ewa Górkiewicz-Bucka

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin