• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (rzemieślnik) - Słowianie

Oprawka stożkowata

  • narzędzie, oprawa
Oprawka stożkowata
1448
360
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • rogownictwo

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/19614/18
  • Autor/Wytwórcanieznany (rzemieślnik) - Słowianie
  • NazwaOprawka stożkowata
  • Czas powstania801 - 1100
  • Technikazmiękczanie, cięcie, struganie, wiercenie
  • Materiałporoże
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 1.6 cm (wysokość)
      • 1.6 cm (średnica)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieKamień Pomorski (województwo zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciabadania terenowe
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Oprawka ma stożkowaty kształt o ściętym wierzchołku. Ślady pozostawione na jej powierzchni świadczą o wykorzystaniu do jej produkcji co najmniej trzech narzędzi – piły, noża oraz świdra. Na powierzchni oprawki znajduje się mało skomplikowany wzór zdobniczy o motywie liniowym naniesionym za pomocą ostrego narzędzia. Górną część zajmuje ornament w postaci dwóch dookolnych linii rytych. Natomiast na przeciwległej stronie występuje ozdobnik w formie linii zygzakowatych wpisanych od góry i od dołu w podwójne linie ryte. 

Do jednych z prężnie działających rzemiosł we wczesnym oraz późnym średniowieczu można zaliczyć rogownictwo. Z poroża pozyskiwanego głównie z gatunków zwierząt jeleniowatych, wykonywano przepiękne, często bardzo bogato zdobione przedmioty, takie jak grzebienie jedno- lub wieloczęściowe wraz z pochewkami, okładziny noży, pochewki do sierpów, szpile, paciorki, figurki do gier planszowych i wiele innych przedmiotów codziennego użytku. Należały do nich także stożkowate oprawki występujące na terenie Pomorza od IX do XIV wieku, najliczniej w X–XII stuleciu. Wykonywano je najczęściej w wyspecjalizowanych pracowniach grzebienniczych z odpadów powstających przy produkcji grzebieni. Poroże należy do surowców stosunkowo łatwych w obróbce. Pierwszym etapem jest jego zmiękczenie poprzez gotowanie w wodzie. W kolejnych etapach obróbki używano toporów, pił, noży, dłut, świdrów, pilników lub tokarek. Gotowe oprawki wykorzystywano do wzmacniania nasad drewnianych trzonków noży, bądź innych narzędzi żelaznych. Na powierzchni oprawki kamieńskiej znajduje się nieskomplikowany wzór zdobniczy złożony z linii i zygzaków naniesionym ostrym narzędziem.

Grzegorz Durdyń

magazyn