• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
następny obiekt
nieznany (kowal)

Topór bojowy (czekan)

  • broń, topór
Topór bojowy (czekan)
1497
293
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • wczesne średniowiecze
  • uzbrojenie
  • militaria

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/12930/2
  • Autor/Wytwórcanieznany (kowal)
  • NazwaTopór bojowy (czekan)
  • Czas powstania701 - 900
  • Materiałżelazo
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 9.9 cm (wysokość)
      • 5 cm (szerokość)
      • 912 g (masa)
  • Kolekcjaśredniowiecze
  • Miejsce zebrania w terenieMoczyły (województwo Zachodniopomorskie)
  • Sposób nabyciaprzekaz
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Żeleźce jest masywne, z ostrzem lekko asymetrycznie opuszczonym w stosunku do toporzyska. Obuch jest zakończony krótkim, silnie wyodrębnionym, sztabkowatym zgrubieniem, tak zwanym młotkiem. Szyjka przechodzi w wąskie, asymetryczne i łukowate ostrze zakończone wyodrębnioną, ukośnie podciętą wąską brodą. 

Żeleźce wczesnośredniowiecznego topora wybagrowane podczas pogłębiania koryta Odry Zachodniej w czerwcu 1939 roku na wysokości wsi Moczyły w obecnym powiecie polickim.

Topory składają się z dwóch zasadniczych elementów: metalowych żeleźców, najczęściej żelaznych i drewnianych toporzysk, na których były osadzane. Mogły osiągać rozmiary od 60 cm do ponad metra. W budowie topora wyróżnia się brodę, wąsy i kapturek. Broda jest częścią ostrza wyraźnie wyciągniętą ku dołowi, co powodowało zwiększenie powierzchni i umożliwiało zahaczanie o tarczę przeciwnika podczas walki. Wąsy znajdują się w miejscu osadzenia żeleźca na toporzysku, przy osadzie. Ich zadaniem było ściślejsze zamocowanie części metalowej topora na drewnianym trzonku. Kapturek, inaczej obuch, znajduje się po przeciwnej stronie w stosunku do ostrza. Może być wyciągnięty w górę i w dół lub tylko w dół.

Żeleźce wydobyte z Odry jest masywne, z ostrzem lekko asymetrycznie opuszczonym w stosunku do toporzyska. Obuch jest zakończony krótkim, silnie wyodrębnionym, sztabkowatym zgrubieniem, tak zwanym młotkiem. Szyjka przechodzi w wąskie, asymetryczne i łukowate ostrze zakończone wyodrębnioną, ukośnie podciętą wąską brodą. Całkowita długość żeleźca wynosi 20,5 cm, waga 912 g. Na podstawie analogicznych egzemplarzy pochodzących z dobrze datowanych stanowisk archeologicznych można go datować na 2. połowę VIII–IX wiek.

Sławomir Słowiński

wystawa

Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Tradycji Regionalnych, ul. Staromłyńska 27, Szczecin