• Czcionka:
  • Kontrast:
poprzedni obiekt
Autor nieznany - kultura późnej ceramiki wstęgowej

Motyka kamienna

  • motyka
Motyka kamienna
638
133
Oceń obiekt:
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  • neolit
  • kamieniarstwo
  • narzędzia
  • motyki

Dane podstawowe

  • Numer inwentarzowyMNS/A/22070
  • Autor/WytwórcaAutor nieznany - kultura późnej ceramiki wstęgowej
  • NazwaMotyka kamienna
  • Czas powstaniaśrodkowy neolit
  • Technikałupanie, gładzenie, wyrób ręczny, jednostkowy
  • Materiałkamień
  • Wymiary
      • cały obiekt:
      • 6.2 cm (wysokość)
      • 1.4 cm (szerokość)
      • 24.7 g (masa)
  • Sygnatury / Napisy / Znaki
    • 1. Napis:
    • napis wykonany czerwonym tuszem, pismem technicznym prostym, zawiera dane metrykalne w kolekcji muzealnej (nazwa miejscowości, w której znaleziono zabytek i oznaczenie inwentarzowe):
    • SINZLOW 2174b
    • ; Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde (1824-1945)
  • Kolekcjaepoka kamienia
  • Miejsce zebrania w terenieŻelisławiec, gm. Stare Czarnowo, pow. gryfiński, woj. zachodniopomorskie
  • Odpowiedzialny działDział Archeologii
  • WłaścicielMuzeum Narodowe w Szczecinie

Niewielka motyka kamienna w kształcie kopyta szewskiego. Narzędzie z poprzecznym ostrzem, w rzucie z góry smukłe, lekko trapezowate, zbliżone kształtem do dłuta. Część tylna jest ukształtowana nieregularnie. W rzucie bocznym tył jest płaski, a obie krawędzie długie łukowate, przy czym największą wysokość narzędzie ma w okolicy połowy długości. W przekroju poprzecznym dolna krawędź jest płaska, a górna bardzo silnie uwypuklona. Powierzchnia motyki, ze śladami odbić w partii tylnej, jest gładzona, na bokach lekko szorstka

W trzech ostatnich dziesięcioleciach XIX i na początku XX wieku do zbiorów gromadzonych w Szczecinie przez Towarzystwo Historii i Starożytności Pomorza (Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Altertumskunde) regularnie trafiały liczne znaleziska archeologiczne pochodzące z okolic Żelisławca (niem. Sinzlow), Dobropola Gryfińskiego (niem. Dobberphul) i sąsiednich miejscowości. Duży napływ przedmiotów z tak niewielkiego rejonu, reprezentujących różne okresy prehistoryczne, był zasługą jednej osoby, Wilhelma Richtera (1830–1915), nauczyciela z Żelisławca. Ten szanowany członek Towarzystwa, do którego należał przez wiele lat, systematycznie zbierał informacje o odkryciach i prowadził poszukiwania zabytków archeologicznych w swoim regionie. Niekiedy uczestniczył również w odzyskiwaniu znalezisk, jak choćby w 1878 roku, gdy został powiadomiony o odkryciu skarbu przedmiotów ze starszej epoki brązu w Babinie, które przypadkowi znalazcy częściowo rozkawałkowali i próbowali sprzedać w pobliskich Pyrzycach.

Wśród przekazanych przez niego zabytków było wiele neolitycznych wyrobów kamiennych. Należą do nich cztery narzędzia pochodzące z pogranicza Dobropola i Żelisławca, które W. Richter przywiózł w trakcie XVII Kongresu Antropologicznego zorganizowanego w 1886 roku w Szczecinie. Do naszych czasów zachowały się tylko trzy z nich: siekiera, motyka i fragment topora. Zapewne nie zostały odkryte razem. Dwa są oznakowanie jako pochodzące Dobropola. Trzeci – prezentowana miniaturowa motyka – ma naniesiony napis identyfikujący go jako odkrycie z Żelisławca.

Narzędzia takie ze względu na skojarzenie kształtu z prawidłem używanym przez szewców do formowania obuwia są określane jako motyki w kształcie kopyta szewskiego. Są to charakterystyczne wyroby najstarszych społeczności rolniczych w Europie Środkowej, należących do naddunajskiego kręgu cywilizacyjnego, od charakterystycznego zdobienia naczyń glinianych nazywanych kulturami z ceramiką wstęgową.

Krzysztof Kowalski